Philippe Claudel – Het verslag van Brodeck

Waarom anders zijn er voor zorgt dat je nooit helemaal veilig bent

Brodeck is anders. Op een dag wordt hij gevonden door Fédorine, een klein kind in een brandend dorp. Ze neemt hem mee op haar wagen en leert hem de oudste taal van de wereld. Ze reizen door een landschap dat waarschijnlijk ergens op de grens van Frankrijk en Duitsland ligt. Ze komen aan in een dorp waar ze zeer gastvrij welkom worden geheten. Ze krijgen een verlaten berghut om te wonen en Brodeck groeit op in het dorp.

Hij is anders. Hij is slim en de notabelen van het dorp besluiten hem naar de grote stad in het buurland te sturen, met het geld dat het dorp voor hem inzamelt studeert hij in de grote stad. Op een dag ontmoet hij Emélia, de liefde van zijn leven. Als vreemden niet meer welkom zijn in de grote stad vertrekken ze terug naar het dorp. Daar wordt hij ambtenaar.

Claudel laat zien dat anders zijn altijd maar tot op zekere hoogte wordt getolereerd. Anders zijn laat mensen zien dat ze tekortkomingen hebben en roept angst en woede op. Als de Anderer naar het dorp komt is dat het begin van het einde van het decorum. Brodeck krijgt de opdracht om het verslag te schrijven over de Ereigniës (de gebeurtenis) met de Anderer. Dit dwingt hem om opnieuw naar zijn eigen geschiedenis te kijken en die schrijft hij in het geheim mee. Dat is het verslag van Brodeck.

Al zeker vijf jaar staat dit boek in onze boekenkast, volgens mijn man een vijf-sterren boek. Ik was al een keer begonnen, maar kwam er niet doorheen. Te veel Claudel achter elkaar gelezen was mijn diagnose. Maar ook de taal in dit boek stond me tegen. Ook nu vond ik het wel wat veel met de ‘vreemde’ woorden (bijvoorbeeld: Ereigniës, Frëmder, Anderer, Gekamdörhir) die Claudel gebruikt. Maar die taal is nodig om de omgeving van het verhaal vorm te geven. De taal die zoveel meer lijkt op de taal van het buurland, dan de taal van hun eigen land.

Claudel laat zien wat het betekent om anders te zijn. Dat je nooit helemaal veilig bent. Zodra er een gezamenlijke vijand opduikt trekt men naar elkaar toe en zoekt men iemand om op te offeren. Dat doet hij in zijn eigen magnifieke stijl, korte zinnen, scherp, mistroostig, unheimisch.. Doordat het een universeel verhaal is, niet duidelijk waar het zich afspeelt, er wordt nooit letterlijk uitgesproken wie de vijand is, past het ook erg goed bij de huidige tijd. Een tijd waarin vluchtelingen binnen komen en we moeten bedenken hoe groot onze menselijkheid is. Ik ben zo blij dat ik dit boek gelezen heb en dat ik heb doorgezet, want het vertelt een verhaal dat we allemaal zouden moeten kennen. Het blijft in je hoofd zitten. Daarom, na lang twijfelen, toch vijf sterren.

Nog één tip: lees niet de eerste bladzijde met de ‘achterflap’ van het boek, maar lees het verhaal en laat je overrompelen.