Voor de Hebban debuutprijs las ik een tijdje terug het boek ‘Kongokorset’
van Herlinde Leyssens. Een interessant boek over vrouwenemancipatie en
kolonialisme in het België van begin 20e eeuw. Aangezien ik het
e-boek las was ik totaal onbewust van het feit dat het boek op echte
gebeurtenissen was gebaseerd, wat toch een belangrijk onderdeel van de
leeservaring is.
Kongkorset gaat over Gabrielle Deman, een jonge vrouw die graag
meer wil zien van de wereld en zich niet laat inpassen in de typerende
gender-rollen van begin 20e eeuw. Als één van de eerste vrouwen gaat
ze naar de universiteit, maar ze wordt daar niet geaccepteerd en valt uit. Ze
werkt in de boekwinkel annex uitgeverij van haar vader en ontmoet daar haar
aankomend man Albert Sillye, een Kongo-veteraan. Tijdens zijn volgende missie
in Kongo zijn de twee verloofd en corresponderen per brief met elkaar. Dit is
bij uitstek het saaiste deel van het boek. De brieven zijn herhalend, spreken
nog niet echt tot de verbeelding en zijn vrij saai. Leuker hier zijn de voorbereidingen
die Gabrielle treft om zelf naar de Kongo te kunnen vertrekken. Ze specialiseert
zich in de entomologie, volgt stiekem een cursus mee over de Kongo en traint
ook fysiek om klaar te zijn voor de grote reis.
Als Albert terug is en ze zich in Brussel willen vestigen is
Gabrielle dan ook wat blij dat er een uitnodiging van de koning komt voor
Albert om wederom naar Kongo te vertrekken. Ze overtuigt hem om zelf mee te
kunnen gaan en dan wordt het boek eindelijk interessant. We horen nu uit de
eerste hand verhalen over de natuur en de inheemse bevolking van Kongo. Minder
stereotype dan in de brieven van Albert, meer antropologisch wat in de aard van
Gabrielle ligt. Ze maken gevaarlijke tochten door Kongo-vrijstaat en ze bewijst
zichzelf als een waardevolle reisgezelin.
Al met al is het boek heel aardig geschreven, al hadden de
brieven grotendeels geschrapt kunnen worden om het boek meer vaart te geven. Ik
weet niet of de brieven min of meer integraal zijn overgenomen, dat is dan een
leuk detail dat hier minder goed uitpakt. Ik heb echt mijn best moeten doen om
door het eerste deel heen te komen, gelukkig maakt het tweede deel in Kongo
veel goed. Heel interessant om te lezen over de omgangsvormen, de politieke en
militaire strijd tussen de koloniale machten en de omgang met de inheemse
bevolking. En mooi dat Leyssens op deze manier een interessante vrouw een stem geeft in de geschiedenis. Daardoor toch nog drie sterren.
