Madeline Miller – Circe

Moderne vertelling van oude Griekse mythologie

Circe, de heks uit de Griekse mythologie, dochter van Helios en de nymf Perse, kleindochter van de titaan Hyperion wordt tot leven gebracht in de gelijknamige roman van Madeline Miller. We volgen haar ‘jeugd’ in de grotten van Helios en de waternimfen en ontmoeten daar vele namen uit de mythologie. Ze ziet hoe Prometheus gestraft wordt voor het geven van het vuur aan de mensen en ontdekt de stad Knossos als haar zus met koning Minos trouwt. Als ze toverkrachten blijkt te hebben, net als haar broers en zus en daarmee het monster Scylla creëert uit wraak voor een onbeantwoorde liefde wordt ze verbannen naar het eiland Aiaia.

Op Aiaia ontdekt ze steeds meer haar krachten als heks, het is een kwestie van aanleg, maar vooral van wilskracht. Met de verschillende planten en kruiden op haar eiland weet ze mengsels te maken om anderen te betoveren en zichzelf te beschermen. Als schippers aanleggen aan haar kust en ze verkracht wordt besluit ze bij elke volgende lading scheepslui de mannen bij het minste teken van agressie in varkens te veranderen. Dit gebeurt tot ze Odysseus ontmoet. Hij zorgt ervoor dat ze wat meer ‘mens’ wordt en minder verbitterde heks. Uiteindelijk kan het nooit goed gaan een relatie tussen een eeuwig levend een eeuwenjonge God en een sterveling en ook Odysseus keert naar huis. Uiteindelijk moet Circe voor haar geluk een beslissing die nemen die haar en haar geliefde het leven kan kosten.

Miller heeft op een levensechte manier het verhaal van Circe neergezet. Ze is bekend uit de verhalen van Odysseus (de Odyssee van Homerus), maar nu wordt het verhaal vanuit haar kant vertelt. Tegelijkertijd weet Miller ook een (in mijn ogen) groot deel van de rest van de Griekse mythologie te vertellen: de minotaurus, hermes, Athena, Apollo, Helios, Helene, ze komen allemaal langs. Mooie verhalen, vanuit het oogpunt van een vrouw vertelt.

Het boek leest heel makkelijk weg en de binnenkant van de kaft is prachtig geïllustreerd. Het knappe is ook dat je nauwelijks iets van mythologie hoeft te weten om het boek te lezen en mooi te vinden. Ik ben ook groot voorstander van het uit vrouwelijk perspectief (her)vertellen van oude verhalen, zoals bijvoorbeeld ook Marianne Frederiksson dat doet. Ik moet haar eerste boek Een lied voor Achilles ook maar eens op gaan zoeken. 

Richard Russo – De geluksvogel

Is Hank wel een geluksvogel?

De hoofdpersonen van Russo zijn eigenlijk altijd een beetje sneue mannen. Daarom dat ik de titel ‘de geluksvogel’ eerst wat vreemd vond voor een boek van zijn hand. Al zou ik niet weten hoe je ‘Straight Man’ beter zou kunnen vertalen. Hank Deveraux de hoofdpersoon van het boek, is ook wel een beetje een geluksvogel, al valt zijn leven op zijn 50^e behoorlijk uit elkaar in de ruime week die we hem volgen in dit boek. Hij is voorzitter van de vakgroep Engels, een heerlijk zootje academisch ongeregeld die uit zijn op zijn ondergang als voorzitter. Als zijn vrouw voor het weekend vertrekt en voorspelt dat ze hem of in de gevangenis of in het ziekenhuis zal terugvinden gaat Hank er alles aan doen om die voorspelling uit te laten komen.

"Keglers ligt aan de andere kant van de spoorlijn, die het stadje keurig in tweeën deelt. Er is geen verkeerde kant van het spoor in Railton. Ook geen goede kant, De regel is dat hoe dichter je bij de spoorlijn komt, hoe slechter het wordt."

Er moeten bezuinigingen worden doorgevoerd op de universiteit en als er iemand niet goed op de hoogte is van alle politieke spelletjes is het Hank wel. Zijn vakgroep gelooft hem echter niet als hij zegt dat hij geen lijstje heeft gemaakt met de mensen die er als eerste uit zullen vliegen. In een vlaag van verstandsverbijstering dreigt hij elke dag een gans te doden uit de campusvijver tot hij zijn budget voor volgend jaar krijgt. Er volgt een mediacircus, hij wordt op het matje geroepen bij de decaan en de campusdirecteur en hij begrijpt er steeds minder van. Ook in zijn privéleven lijkt het geluk hem niet meer toe te lachen. Zijn vader, de échte schrijver Deveraux komt weer bij  hem in de stad wonen en Hank overdenkt zijn rare jeugd. Maar ook als vader doet hij het niet goed, zijn dochter Julie zit in de schulden en verpest haar huwelijk, en er is niets wat hij kan doen.

Zoals je begrijpt is dit weer een prachtige Russo-roman, sterk vergelijkbaar met Niemands Gek dat twee jaar geleden uitkwam bij Signatuur. Russo’s sterke punt is dat hij met vrij weinig gebeurtenissen heel veel kan neerzetten. Nu zit er meer actie in dit boek dan in Niemands Gek, maar dat is prima. Ook het academisch milieu is, sterk uitvergroot, heel herkenbaar. De tijdelijke contracten, wat telt er mee als publicatie, hoe wordt er omgegaan met spanningen binnen de vakgroep. Genieten. Zeer verdient krijgt Russo dan ook weer vijf sterren van mij. 

J.D. Robb – Plechtig Vermoord

Sociologisch interessant, maar geen bijster goede detective

Het was mij na het lezen van de achterkant van het boek niet duidelijk dat het om Science-Fiction ging, maar deze detective speelt zich daadwerkelijk af in het jaar 2058. Dit betekent ook dat ‘Plechtig Vermoord’ van J.D. Robb (pseudoniem van Nora Robberts) vol grappige sociologische en technologische ontwikkelingen zit. Ik zou er mijn studenten zo een essay over kunnen laten schrijven.

Wat je namelijk ziet in de ‘toekomst’ van J.D. Robb tegen de achtergrond van een zweverige moordzaak is dat religie alleen maar meer tot bloei is gekomen in Amerika. Wicca’s, zwarte magie, religieuze sektes het is schering en inslag. Ook de ongelijkheid is heel sterk toegenomen, alleen de rijken eten vlees (alle andere eten soja) en het openbaar vervoer is een nog duidelijker klassenonderscheid dan we tegenwoordig veel zien. Sommige dingen veranderen echter niet, het level zit vol liefde en moord, de media zitten overal bovenop, tieners hebben altijd honger en als je rijk bent gelden de regels voor jou niet.

Wat erg bijzonder is, is dat dit boek al in 1997 werd geschreven door Nora Robberts, dat maakt haar vooruitziende blik toch nog een stuk bijzonderder. Ik had mij in 1997 echt nog niet voor kunnen stellen dat we elkaar continue zouden video-bellen, maar dat gebeurd in haar boek al volop. Ook een mooie uitvinding vind ik de ‘buizenstelsels’ waar je voedsel mee kan bestellen.

Maar uiteindelijk ligt er een vrij magere detective aan ten grondslag. Eve Dallas is een aardig personage, ze is een goede agent, is loyaal aan haar collega’s en heeft er alles voor over om de moordenaar van haar gepensioneerde collega te vinden. Wie het heeft gedaan is echter al aan het begin duidelijk en het proces om de dader op te pakken is vermakelijk maar niet heel bijzonder. Ook de overdadige seksscènes gaan op een geven moment tegenstaan. Daarom toch maar twee sterren.