Hanna Bervoets - Ivanov

Wat als we een aap-mens zouden maken?

In 2016 bracht Hanna Bervoets het boek Ivanov uit, een prachtige roman waarin ethische kwesties centraal staan en waarin verschillende verhalen in verhalen worden verteld.

Felix van der Elsken gaat in het begin van de jaren negentig op uitwisseling naar New York. Hij volgt daar aan de universiteit verschillende vakken over cultuur en journalistiek en om zijn cursus te halen besluit hij Helena Frank te interviewen. Frank is een viroloog die onderzoek doet naar HIV, maar geschorst is door de universiteit en zijn studiegenoot Lois kent haar. Hij probeert er achter te komen waarom dat is en wil daar over schrijven. Hoe beter hij Frank leert kennen, hoe meer hij verwikkeld raakt in haar onderzoek en het verhaal van Ivanov.

Ivanov is een Russische wetenschapper die in de jaren twintig heeft geprobeerd op apen met mensen te kruizen. Het is nooit duidelijk geworden of hem dat ook maar enigszins gelukt is en zijn onderzoek is één van de verhalen in het boek. In het ‘nu’ volgen we Felix die terugkijkt op zijn tijd in New York nadat hij een uitnodiging heeft gehad voor de crematie van Helena Frank. Hij probeert te zien, begrijpen en verklaren wat er toentertijd is gebeurd en vooral waarom hij niet anders heeft gehandeld.

Het interessante van dit boek is dat verschillende (medisch)-ethische kwesties centraal staan. Zouden we apen met mensen mogen kruizen? Wat voor rechten zou zo’n kruising dan hebben? Is het geoorloofd om te kruizen als dat duizenden mensenlevens kan redden en we dan HIV kunnen genezen. Maar ook de rechten en plichten en ethiek van de journalistiek komt aan bod. Wat Felix doet, is dat nog journalistiek? Mag hij alles publiceren wat hij te weten komt? En, in hoeverre is hij verantwoordelijk voor de keuzes die Helena en Lois maken.

Dit interessante onderwerp samen met Bervoets’ fijne schrijfstijl maken het een prettig boek om te lezen. Het vraagt van je om na te denken over onze samenleving en laat open wat het ‘goede’ antwoord zou zijn.

Eerder schreef ik over 'Alles wat er was' van Hanna Bervoets