Joachim Meyerhoff – Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte

Een verhaal over het leven en de dood

Het kan mijn gebrek aan kennis over de Duitse literatuur zijn, maar de titel van het boek is een zin uit ‘Die Leiden des jungen Werther’ en geeft daarmee gelijk aan waar het boek over gaat, het leven en de dood. Als Joachim besluit om auditie te doen voor de toneelschool in München wordt hij daar tot ieders verbazing ook aangenomen. Hij besluit, bij gebrek aan woonruimte bij zijn grootouders Inge en Hermann in te trekken en vertelt zowel het verhaal van zijn twintig-zijn als het levensverhaal van zijn grootouders.

Meyerhoff heeft in dit vervolg op ‘Wanneer wordt het eindelijk weer zoals het nooit is geweest’ dezelfde fantastische vertelstijl te pakken als in zijn vorige boek. Op een droge maar betrokken manier beschrijft hij hoe de dagen en jaren in München zich voltrekken en hoe zijn grootouders steeds verder aftakelen tot het leven niet meer voor hen is weggelegd. Ondertussen wordt hij zelf volwassen en leert hij om zichzelf te zijn. Maar zoals hij zelf zegt:

‘Ik wilde incognito mezelf zijn’

En dat is precies wat niet lukt op de toneelschool. Je moet je niet verschuilen, maar waarachtig zijn en Joachim is dat volgens zijn docenten niet. Hierbij volgen ellenlange beschrijvingen van zijn medestudenten, docenten, oefeningen en optredens die hij doet op de toneelschool en van de manier waarop de docenten proberen om hem af te breken en weer op te bouwen als acteur. Deze setting sprak mij absoluut niet aan en ik heb me door een aantal hoofdstukken dan ook heen moeten worstelen.

Maar, het is bijzonder hoe een boek dat zo tegenvalt toch de moeite waard kan zijn om te lezen. Het valt tegen omdat het vorige boek van Meyerhoff zo mooi was en deze setting verveling bij mij uitlokt. Toch maken zijn schrijfstijl en de laatste drie hoofdstukken heel veel goed. De manier waarop hij de naderende dood van zijn grootouders beschrijft is prachtig, vol empathie en dan voel je opeens de waarachtigheid waar Meyerhoff op de toneelschool zo lang naar heeft verlangd.

Aziz Ansari – Moderne romantiek (i.s.m. Eric Klinenberg)

Leuk geschreven (sociologisch) boek over moderne relaties

Ansari is voor de meeste mensen vooral bekend als acteur/comedian van de Netflix serie Masters of None en heeft een uitstapje gemaakt naar de wetenschap samen met socioloog Eric Klinenberg. Het boek is populairwetenschappelijk, of zoals ze het zelf noemen humoristisch-wetenschappelijk, waarbij Ansari vanuit zijn eigen beleving vertelt over daten en relaties in het telefoon- en internettijdperk, aangevuld met wetenschappelijk onderzoek.

Eén van de belangrijkste bevindingen is dat daten en relaties zowel makkelijker als moeilijker is geworden in de moderne tijd. Er is veel meer keuze dan vroeger, toen mensen lokaal een partner zochten en vonden, maar door die keuze zijn er ook veel mensen die zich niet durven settelen, bang om de nog-net-iets-beter partner mis te lopen door nu te stoppen met zoeken. Dit wordt, net als te lezen in Nederlandse tijdschriften zoals de Flair, mooi weergegeven met het voorbeeld van Tinder. Er zijn genoeg mensen die op weg naar hun Tinder-date of zelfs tijden hun Tinder-date nog even op Tinder kijken wat het ‘nieuwe’ aanbod is. Hierdoor verliezen ze de mogelijkheid om te investeren in hun huidige date en er achter te komen dat deze date wellicht leuker is dan ze in eerste instantie hadden gedacht.

Ansari en Klinenberg hebben zelfs de moeite genomen om verder te kijken dan het Amerikaanse landschap en hebben (voor een deel zelf) focus groepen georganiseerd in Tokio, Parijs, Buenos Aires en natuurlijk de VS. Hieruit blijkt dat daten in al deze culturen veranderd is door de opkomst van telefoon en internet, maar dat de culturele normen nog steeds verschillend zijn in deze landen en niet lijken te convergeren. Het geeft vooral een interessant inkijkje in de Japanse cultuur waar de overheid subsidies geeft aan restaurants en cafés om date-avonden te organiseren in de hoop het kindertal weer te verhogen.

Deze kwalitatieve studies (focus groepen en de persoonlijke belevenissen van Ansari) worden aangevuld met bestaand kwantitatief onderzoek waaruit blijkt dat er hier sprake is van bredere trends. Mensen vinden later een vaste partner, gaan sneller uit elkaar en zijn minder snel tevreden. Weinig nieuws onder de zon dus voor sociologen

, maar wel verteld met humor en extra aandacht over hoe daten in het internettijdperk werkt en daarmee erg vermakelijk om te lezen.