Bijzonder
boek over hoe samenhang om kan slaan in uitsluiting
Tja,
je bent een socioloog of je bent het niet. En in dit boek kan ik niets anders
lezen dan het cohesievraagstuk van Durkheim, waarin samenhang omslaat in
onthechting. En dan gaat het boek ook nog eens over wonen, gentrificatie en de
verschillen tussen huren en kopen, een beter boek had ik dus niet kunnen kiezen
om te lezen na het afronden van mijn proefschrift over de sociale en politieke
gevolgen van eigenwoningbezit.
In Bombay wordt gebouwd, veel
gebouwd, en de projectontwikkelaars staan te springen om nieuwe stukken grond
zo dicht mogelijk bij het centrum van Bombay. Shah, één van deze gehaaide
projectontwikkelaars heeft zijn oog laten vallen op Toren A en Toren B van de
Vishram corporatie, een coöperatieve bewonerscorporatie. Dit slaat gelijk een
wig in de corporatie, de meesten willen wel verkopen, maar de toren kan pas
gesloopt worden als alle bewoners akkoord gaan. De oude leraar Masterji besluit
dat hij niet weg wil, hier heeft hij altijd gewoond en zijn vrouw en dochter
verloren, zijn vrienden wonen hier, hij gaat niet weg.
Terwijl het ene na het andere
gezin besluit om toch in te gaan op het aanbod van de projectontwikkelaar,
wordt de druk op Masterji om ook het geld aan te nemen steeds groter. Shah en
zijn linkerhand Shanmugham zetten de bewoners één voor één onder druk, maar
Masterji laat zich niet ompraten of omkopen. De hebzucht en onmacht van de
bewoners van Toren A wordt nog sterker als de mensen uit Toren B vertrekken en
ruim van te horen hun geld uitgekeerd krijgen. De pesterijen en bedreigingen
tegen Masterji nemen toe en zorgen ervoor dat hij compleet alleen staat in de
toren en de andere bewoners zichzelf niet meer terug kennen.
Adiga heeft een bijzondere en
ietwat ingewikkelde stijl. Hij introduceert veel personages, de tien (?)
gezinnen in de toren, vrienden en familie van die gezinnen, de portier, de
schoonmaakster, Shah en zijn personeel en zoon, priesters en marktkooplui.
Zelfs binnen de corporatie hield ik niet altijd bij welke verhaallijnen bij
elkaar hoorden, ondanks de soms duidelijke karakteristieken, zoals mevrouw
Rego, die consequent met ‘de communiste’ wordt aangeduid. Interessant zijn ook
zijn beschrijvingen van India en de verschillende klassen daarbinnen, de
bedelaars, de arbeiders in de sloppen, de rurale migranten, de middenklasse en
de rijken. Ook heeft de veelvuldigheid aan religies een sterke rol binnen het
boek en het wantrouwen tegen bijvoorbeeld moslims. Hoe mooi ik het boek meestal
ook vond, de beschrijvingen zijn regelmatig herhalend en het boek daardoor langzaam.
Als dat niet bezwaarlijk is en je bent benieuwd naar een beschrijving van
Bombay door een bewoner dan is dit zeker een goed boek om er bij te pakken.
